جشن تیرگان
در تاریخ باستان ایرانیان جشنها و مراسمات گوناگونی جود دارد که هر یک دارای حکایتهای جذابی است. جشن تیرگان یکی از مهمترین جشنهای قدیمی و باستانی است که در زمانهای گذشته در ماه تیر برگزار میشد. این جشن در روز 13 تیر برگزار میشود و گفته شده در این روز آرش کمانگیر برفراز قله دماوند رفته است. البته هنوز هم این جشن در برخی از کشورهای ما برگزار میشود.
ویژگی جشن تیرگان چیست؟
در باستان ایرانیان اهمیت جشن تیرگان کمی از جشنهای نوروز مهرگان ندارد. در زمینه این جشن باورهای گوناگونی وجود دارد که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
ابوریحان بیرونی در کتاب خود به علت برگزار کردن این جشن را گرامی داشت نویسندگان میدانست. در حال حاضر این جشن را زرتشتیان و دیگر شهرهای ایران برگزار میکنند. این جشن مانند میراث معنوی ایرانیان به حساب میآید. که در آثار ملی ایرانیان ثبت شده است.
در تقویم این جشن تعطیلی رسمی ندارد ولی در روز در سیزدهم تیر و یا نزدیک به همین تاریخ مراسمهای گوناگونی برگزا میشود مانند آب پاشی, خوردن میوه و گندم و غیره.
باورهای مردم در مورد جشن تیرگان
داستانهای مختلفی در زمینه این جشن و دلایل آن وجود دارد. زمانی که مردم در مورد مناسبتهای سنتی باورهای گوناگونی دارند این جشن دائم مهمتر میشود. از قدیم تاکنون دو عقیده برای برگزاری این جشن وجود دارد.
اولین باوری که برای این جشن وجود دارد در مورد بزرگداشت تیشتر است ستاره باران ایرانیان برگزار میشود. باور دوم این است که این جشن در مورد گرامی داشت آرش کمانگیر است. البته هر یک از این باورها داستان های طولانی دارد که بسیار شیرین و جذاب است.
تیشتر
تیشتر جز اولین باور جشن تیرگان است. روایت آن در زمینه نبرد است که میان بدی و نیکی وجود دارد. در فرهنگ ایرانیان تیشتر در مورد فرشته آب است. از نگاهی دیگر به معنی دیو خشکسالی است به نام اپوس باید گفت تیشر یک فرشته است که در 10 روز اول ماه به صورت یک جوان 15 ساله است اما در 10 روز دوم به شکل گاوی نر می ماند و در 10 روز آخر به شکل اسب در می آید.
زمانی که تیشر همانند اسبی سفید بود برای جنگ با اپوس وارد دریای کیانی شد. در جهتی دیگر اپوس به شکل اسبی سیاه و با دم دراز و گوش سیاه که دارای هیبتی ترسناک بود ایستاده بود. تیشر در نبرد اول با اپوس شکست میخورد اما از پروردگار خود یعنی اهورا درخواست یاری میکند.
زمانی که وارد نبرد بعدی میشوند اهورا به او کمک میکند و تیشر در جنگ به موفقیت و پیروزی میرسد. بعد از رسیدن به پیروزی دوران و روزار خشکسالی به پایان میرسد. از این پس آبها وارد زمینها و مزارع میشوند. بعد از این داستان تا به امروز مردم سالروز چنین روزی را جشن میگیرند زیرا برای حیات زمینهایشان خوشنوداند.
زمان برگزاری جشن تیرگان
زمان این جشن درقسمتهای گوناگون کشور متفاوت است. در مجموع دهم تیر ماه را به این منظور جشن میگیرند. در کتاب آثارالباقیه این روز را بزرگداشت نویسندگان نام گذاری کردند به این منظور در تاریخ چهاردهم تیر ماه را به عنوان روز قلم نام بردهاند.
طبق آیین گذشتگان و تراداد این جشن در روز 13 تیر برگزار میشود این جشن در مازندران به نام سیزده شو در آبان ماه برگزار میشود.
نکته جالب اینجا است که سیزده هر ماه تیر نام دارد. در برخی از شهرها این جشن در اولین روز تیر برگزار میشود.
تولید محتوا و سئو توسط شرکت طراحی سایت تفکربرتر